Jednym z najbardziej widocznych trendów trwającej, czwartej już rewolucji przemysłowej jest rosnące tempo automatyzacji zakładów, którego głównym celem jest zwiększenie efektywności i szybkości realizacji procesów poprzez uniezależnienie ich od czynnika (w tym przede wszystkim błędu) ludzkiego. Czy naprawdę oznacza to, że z rynku pracy wypchną nas maszyny? Niekoniecznie. W tym artykule tłumaczymy, na czym polega rola pracownika w erze Przemysłu 4.0.

Transformacja modelu produkcji

Nie ulega wątpliwości, że czwarta rewolucja przemysłowa prowadzi do głębokich zmian w zakresie

funkcjonowania rynku pracy oraz rozwoju kapitału ludzkiego. Gdy roboty przejmują czynności powtarzalne, praca traci rutynowy charakter, a pracownik – część wykonywanych dotąd obowiązków. Rozważania na temat nowej roli pracowników warto rozpocząć od analizy metamorfozy, jakiej uległa struktura tzw. technologicznego modelu produkcji. Model: informacja + wiedza + innowacja, związany z tzw. gospodarką opartą na wiedzy, został w przemyśle czwartej generacji zastąpiony schematem: inteligencja ludzka + nowe technologie informatyczne + informacja + innowacje.

Inteligencja ludzka jako podstawa Fabryki Jutra

Inteligencja ludzka stanowi zatem w nowym modelu produkcji fundament, który przesądza o sukcesie mechanizmu działającego w tzw. Fabryce Jutra. Człowiek znajduje się tam w centrum inteligentnego systemu produkcji, gdzie technika ma za zadanie wspomagać jego zdolności poznawcze i fizyczne. W inteligentnej digitalizacji nie chodzi więc o zastąpienie ludzi przez maszyny, ale o zwiększenie efektywności operacyjnej dzięki wykorzystaniu interakcji między nimi.

Gdy roboty przejmują rutynowe czynności, zadaniem pracowników zaczyna być rozwiązywanie problemów, projektowanie, przekazywanie i interpretowanie informacji. W ten sposób powstają tzw. superstanowiska, których rolą jest zwiększanie ogólnej efektywności dzięki wsparciu ze strony technologii. Przemysł 4.0 wymaga zmiany paradygmatu myślenia o kompetencjach pracowniczych i ich rozwoju. Choć na pierwszy plan wysuwają się w tym kontekście umiejętności cyfrowe, w Przemyśle 4.0 równie ważne są te poznawcze (krytyczne myślenie czy kreatywność) i społeczne (inteligencja emocjonalna czy współpraca z innymi).

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat kooperacji ludzi i maszyn w Przemyśle 4.0, pobierz nasz specjalny White Paper „Ludzie vs. maszyny? Wyzwania oraz szanse Przemysłu 4.0” lub odwiedź stronę Comarch IoT Ecosystem ze szczegółowym opisem rozwiązań. Znajdziesz tam również formularz kontaktowy.

Przemysł 4.0 – pozytywny czy negatywny wpływ na rynek pracy?

Wyliczenia firmy Roland Berger pokazują, że mimo zaniku wielu miejsc pracy w ramach czwartej rewolucji przemysłowej efekt netto zatrudnienia powinien być pozytywny. Do 2035 roku w Zachodniej Europie, przy założeniu wdrożenia zaledwie ok. 50% rozwiązań związanych z ideą Przemysłu 4.0, utrata około 8,2 mln miejsc pracy zostanie zneutralizowana poprzez stworzenie około 10 mln nowych. Jednocześnie w 2035 roku średnia stopa zwrotu z kapitału w tradycyjnym przemyśle może wynieść 28% w porównaniu z aktualnymi 18%.