Redakcja naszego Portalu (w tekście „PP”) przeprowadziła ciekawy wywiad z Panem Tomaszem Kosik (w tekście „TK”) – dyrektorem generalnym w Emerson Automation Solutions, odpowiedzialny za region Polski, Ukrainy i krajów bałtyckich na temat przyszłości mikroenergetyki w Polsce. Zapraszamy do zapoznania się z kluczowymi informacjami na ten temat.
1. PP: Czy mikroenergetyka jądrowa jest bezpieczna dla ludzi i środowiska? Jakie środki bezpieczeństwa będą stosowane w przypadku wprowadzenia tej technologii do przemysłu?
TK: Zaczynamy się poruszać po cienkiej granicy trzech obszarów: komercyjnie dostępnej techniki, badań naukowych oraz science-fiction. Energetyka jądrowa jest jedną z tych branż, które pod względem bezpieczeństwa muszą spełniać bardzo rygorystyczne normy i wymogi prawne. To samo dotyczy także mikroreaktorów. Tylko tu właśnie przekraczamy jedną z tych granic, o których wspomniałem. Mikroreaktory istnieją jako rozwiązania koncepcyjne, prototypowe, militarne, ale nie mamy jeszcze dostępnych rozwiązań komercyjnych. Dla zainteresowanych jest mnóstwo literatury z tym, że niebezpiecznie zbliżamy się do fantastyki naukowej. Entuzjaści puszczają wodze fantazji malując przed naszymi oczami widoki nieodległej przyszłości, ale musimy zejść na ziemię. Nie zmienia to jednak faktu, że technologie te mają być i będą bezpieczne. Inaczej nie zostaną dopuszczone do komercyjnego użycia.
2. PP: Jakie są prognozy dotyczące rozwoju mikroenergetyki jądrowej i jakie będą jej potencjalne zastosowania w przemyśle?
TK: Mikroreaktory, czy szerzej baterie nuklearne, mają zastosowanie nie tylko w energetyce, ale także np. w branży kosmicznej – stąd między innymi zaangażowanie w takie projekty NASA. Testuje się wykorzystanie tych rozwiązań do zasilania satelitów czy sond bezzałogowych. Te technologie rozwija także amerykański Departament ds. Energii i kilka firm przemysłowych i technologicznych. Kolejne inwestycje mają szansę ten rozwój znacząco przyspieszyć. Pierwsze mikroreaktory są już na etapie pozyskiwania niezbędnych pozwoleń i choć do realizacji komercyjnych wciąż przed nami długa droga, to z mojej perspektywy jest to kierunek, od którego nie ma odwrotu.
3. PP: Jakie wyzwania stoją przed przemysłem w zakresie energii i jakie role mikroenergetyka jądrowa?
TK: Stoimy obecnie w obliczu wielu różnych wyzwań w obszarze energetyki. Część z nich uświadomiona została publicznie w wyniku wojny w Ukrainie, która pokazała, jak istotna jest dywersyfikacja kierunków dostaw paliw energetycznych, zapewnienie stabilności i niezależności energetycznej państwa. Powinniśmy dążyć do zapewnienia takiego miksu energetycznego, który spełni te cele, ale oczywiście również odpowie na wyzwania związane ze zmianami klimatu. Wiadomo już, że inwestycje wyłącznie w OZE, choć istotne, nie będą wystarczające i konieczny jest także rozwój energetyki atomowej. Atom ma jednak oczywiście duże bariery wejścia, zarówno w kontekście wysokich kosztów, ale też czasu. Poza tym przed nami stoi duże pytanie, co zrobić z dziesiątkami miejskich i przemysłowych ciepłowni. Zasilać gazem, likwidować? Koncepcyjnie, mikroenergetyka jądrowa idealnie by się do tego nadawała.
4. PP: Jak Emerson może odegrać role w rozwiązaniu tych wyzwań?
TK: Jako firma mamy duże doświadczenie w energetyce jądrowej, realizowaliśmy takie projekty w kilku krajach w Europie. Pracownicy, w szczególności z warszawskiego centrum inżynierskiego, posiadają unikalną obecnie wiedzę w zakresie przemysłu nuklearnego, współpracujemy z ośrodkami badawczymi. Nieustanny rozwój technologii jest dla nas kluczowy. Technologie związane z mikroreaktorami dopiero powstają – doświadczenie w projektach związanych z atomem, a także ogólnie – energetyką jest kluczowe, żeby móc je wdrażać i budować doświadczenie w tym obszarze. Chcemy dalej współpracować z polską nauką, aby współtworzyć nową polską szkołę nuklearną. Może to zabrzmiało nieco romantycznie, ale bez setek absolwentów kierunków technicznych związanych z przemysłem nuklearnym, cały program nie powiedzie się.
