Podstawowym założeniem jest, że maszyny i urządzenia oprócz funkcjonalności muszą być przede wszystkim bezpieczne. Blisko 60% przyczyn wypadków w pracy związanych jest z nieprawidłowym zachowaniem pracownika. Pozostałe czynniki to głównie niewłaściwy stan maszyn i urządzeń oraz ich niewłaściwe użytkowanie. Istotnym czynnikiem jest tutaj właściwe przeszkolenie osób obsługujących daną maszynę, zapoznanie się z instrukcją, która wskazuje na możliwe zagrożenia i niebezpieczeństwa przy jej użytkowaniu.
WYMAGANIA PRAWNE
Implementacja przepisów europejskich (Dyrektywa 2006/42/WE) w kwestii bezpieczeństwa maszyn stawia szereg wymagań przed producentami i użytkownikami. Wymagane jest zapewnienie stosowania określonych procedur w celu polepszenia bezpieczeństwa i higieny pracy. Wsparciem w zakresie spełnienia wymagań są z pewnością cykliczne oceny maszyn pod kątem bezpieczeństwa. Obowiązek spełnienia wymagań dyrektywy dotyczy przede wszystkim producentów, ale także użytkowników, którzy poprzez integrację kilku maszyn tworzą zespoły działające jako zintegrowana całość.
RYZYKO I JEGO MINIMALIZOWANIE
Niestety zdarzają się sytuacje w których pomimo przestrzegania wytycznych nie jesteśmy w stanie zabezpieczyć użytkownika przez ryzykiem wypadku. Dodatkowe ryzyko stwarzają ciągi technologiczne, które tworzą współpracujące ze sobą maszyny. Istotną kwestią jest również naprawa i konserwacja, która powiązana jest z wyłączeniem z cyklu pracy danego urządzenia. Rola utrzymania ruchu i pracowników zajmujących się konserwacją i obsługą maszyn jest tutaj kluczowa. Współpraca między tymi komórkami i przekazywanie informacji o stanie maszyn i ich funkcjonowaniu ma wpływ na minimalizowanie ryzyka i podejmowanie działań w odpowiednim czasie.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRODUCENTA, A ZNAK CE
Istnieje również ryzyko wystąpienia wad konstrukcyjnych czy materiałowych, na które użytkownik nie ma wpływu. To producent na etapie planowania konstrukcji ma za zadanie skonstruować maszynę bezpieczną. Kiedy nie jest możliwe zapewnienie całkowicie bezpiecznej konstrukcji powinny zostać zastosowane odpowiednie środki techniczne i ochronne. Niejednokrotnie montowane są urządzania kontrolujące lub ograniczające ruchy czy zakresy pracy maszyny, np. prędkość czy temperaturę. W zakresie innych środków technicznych można wyróżnić: drzwi ochronne, osłony stałe i ruchome, alarmy i różnego rodzaju kurtyny. Dzięki zastosowaniu ww. działań możliwe jest zwiększenie bezpieczeństwa pracy maszyny również w określonych trybach, np. trybie serwisowym.
Aby maszyna mogła zostać oznakowana znakiem CE, producent lub upoważniony przedstawiciel producenta musi przeprowadzić właściwą procedurę zwaną oceną zgodności. Jest to podstawa do wystawienia przez producenta deklaracji zgodności i oznakowania maszyny znakiem CE. Oznakowanie CE jest deklaracją producenta, że wytworzona przez niego maszyna została poddana odpowiedniej procedurze oceny zgodności i że spełnia ona określone wymagania dotyczące danej maszyny.
OCENA BEZPIECZEŃSTWA MASZYN
Wymagania rynku, wymagania prawne oraz rosnąca świadomość w zakresie przepisów bhp wpływają na zwiększenie dbałości o bezpieczeństwo maszyn. Niezależnej oceny w tym zakresie mogą dokonać eksperci TUV NORD Polska. Ocena bezpieczeństwa z jednej strony wskazuje postawę prawną wymagań, a z drugiej weryfikuje stan spełnienia tych wymagań. Raport końcowy zawiera podsumowanie działań w tym zidentyfikowane niezgodności, szacowane ryzyko czy specyfikację wymagań funkcjonalnych dla systemu bezpieczeństwa. Ocena weryfikuje, m. in. strefy niebezpieczne, możliwość samoistnego zadziałania, bezpiecznego włączania i wyłączania, a także dokumentację maszyny, instrukcje dla operatora i oznakowanie.
Źródło: INDUSTRY TUV NORD
