Bezpieczeństwo maszyn i ludzi

1353

Czy wiesz ile wypadków przy pracy zdarzyło się w samym 2018 roku? Pomimo tego, że w stosunku do roku poprzedniego współczynnik zmniejszył się o 4,6% w dalszym ciągu jest ich zdecydowanie za dużo. Wg statystyk prowadzonych przez GUS w ubiegłym roku zgłoszono 84304 osoby poszkodowane w wypadkach przy pracy. Do wydarzeń, które najczęściej powodują urazy zalicza się między innymi: – kontakt z prądem elektrycznym, temperaturą, niebezpiecznymi substancjami,
– uwięzienie, zmiażdżenie,
– zderzenie/uderzenie w nieruchomy obiekt.

Blisko 60% przyczyn wypadków związanych jest z nieprawidłowym zachowaniem pracownika. Pozostałe czynniki to głównie niewłaściwy stan maszyn i urządzeń oraz jego niewłaściwe użytkowanie.

Bieżąca sytuacja obrazuje jak istotna jest dbałość o bezpieczeństwo i higienę pracy. W tej kwestii implementacja europejskich przepisów stawia szereg wymagań przed pracodawcami. Wymagane jest zapewnienie jakości oraz stosowania określonych procedur w celu polepszenia warunków pracy w odniesieniu do przepisów. Podstawowym założeniem jest, że maszyny i urządzenia oprócz funkcjonalności muszą być przede wszystkim bezpieczne.

WYMAGANIA PRAWNE

Implementacja przepisów europejskich (Dyrektywa 2006/42/WE) w kwestii bezpieczeństwa maszyn stawia szereg wymagań przed producentami i użytkownikami. Wymagane jest zapewnienie stosowania określonych procedur w celu polepszenia bezpieczeństwa i higieny pracy. Wsparciem w zakresie spełnienia wymagań są z pewnością cykliczne oceny maszyn pod kątem bezpieczeństwa. Obowiązek spełnienia wymagań dyrektywy dotyczy przede wszystkim producentów, ale także użytkowników, którzy poprzez integrację kilku maszyn tworzą zespoły działające jako zintegrowana całość.

RYZYKO I JEGO MINIMALIZOWANIE

Engineer check and control welding robotics automatic arms machine in intelligent factory automotive industrial with monitoring system software. Digital manufacturing operation. Industry 4.0

Niestety zdarzają się sytuacje w których pomimo przestrzegania wytycznych nie jesteśmy w stanie  zabezpieczyć użytkownika przez ryzykiem wypadku. Istotnym czynnikiem jest tutaj właściwe przeszkolenie osób obsługujących daną maszynę, zapoznanie się z instrukcją, która wskazuje na możliwe zagrożenia i niebezpieczeństwa przy jej użytkowaniu. Dodatkowe ryzyko stwarzają ciągi technologiczne, które tworzą współpracujące ze sobą maszyny. Istotną kwestią jest również naprawa i konserwacja, która powiązana jest z wyłączeniem z cyklu pracy danego urządzenia. Rola utrzymania ruchu i pracowników zajmujących się konserwacją i obsługą maszyn jest tutaj kluczowa. Współpraca między tymi komórkami i przekazywanie informacji o stanie maszyn i ich funkcjonowaniu ma wpływ na minimalizowanie ryzyka i podejmowanie działań w odpowiednim czasie.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ  PRODUCENTA, A ZNAK CE

Istnieje również ryzyko wystąpienia wad konstrukcyjnych czy materiałowych, na które użytkownik nie ma wpływu. To producent na etapie planowania konstrukcji ma za zadanie skonstruować maszynę bezpieczną. Kiedy nie jest możliwe zapewnienie całkowicie bezpiecznej konstrukcji powinny zostać zastosowane odpowiednie środki techniczne i ochronne. Niejednokrotnie montowane są urządzania kontrolujące lub ograniczające ruchy czy zakresy pracy maszyny, np. prędkość czy temperaturę. W zakresie innych środków technicznych można wyróżnić: drzwi ochronne, osłony stałe i ruchome, alarmy i różnego rodzaju kurtyny. Dzięki zastosowaniu ww. działań możliwe jest zwiększenie bezpieczeństwa pracy maszyny również w określonych trybach,np. trybie serwisowym.

Aby maszyna mogła zostać oznakowana znakiem CE, producent lub upoważniony przedstawiciel producenta musi przeprowadzić właściwą procedurę zwaną oceną zgodności. Jest to podstawa do wystawienia przez producenta deklaracji zgodności i oznakowania maszyny znakiem CE. Oznakowanie CE jest deklaracją producenta, że wytworzona przez niego maszyna została poddana odpowiedniej procedurze oceny zgodności i że spełnia ona określone wymagania dotyczące danej maszyny.

OCENA BEZPIECZEŃSTWA MASZYN

Wymagania rynku, wymagania prawne oraz rosnąca świadomość w zakresie przepisów bhp wpływają na zwiększenie dbałości o bezpieczeństwo maszyn. Niezależnej oceny w tym zakresie mogą dokonać eksperci zewnętrzni. Ocena bezpieczeństwa z jednej strony wskazuje postawę prawną wymagań, a z drugiej weryfikuje stan spełnienia tych wymagań. Raport końcowy zawiera podsumowanie działań w tym zidentyfikowane niezgodności, szacowane ryzyko i specyfikację wymagań funkcjonalnych dla systemu bezpieczeństwa. Ocena weryfikuje, m.in. strefy niebezpieczne, możliwość samoistnego zadziałania, bezpiecznego włączania i wyłączania, a także dokumentację maszyny, instrukcję dla operatora oraz oznakowanie. Warto zadbać o stan  parku maszynowego, ponieważ tym samym dbamy o bezpieczeństwo naszych pracowników i utrzymanie ciągłości procesu.

Źródło:

Rafał Rurański -Kierownik Sprzedaży Usług Technicznych
r.ruranski@tuv-nord.pl
TÜV NORD Polska Sp. z o.o.