[AUTOR, W SERII ARTYKUŁÓW PRZEDSTAWIA PRAKTYCZNE PODEJŚCIE DO WYKORZYSTANIA NARZĘDZI LEAN W NOWOCZESNEJ ORGANIZACJI] OEE, czyli Overall Equipment Effectiveness, jest wskaźnikiem dzięki któremu dowiesz się na jakim poziomie znajduje się Całkowita Efektywność Wyposażenia w Twojej organizacji. Wskaźnik ten bierze pod uwagę trzy elementy: Dostępność, Wydajność oraz Jakość i to często jest koniec jeżeli chodzi o rozumienie samego wskaźnika.

W tym artykule chcę Ci zwrócić uwagę na kilka podstawowych elementów, które czasem nie są tak oczywiste. Zachęcę Cię do spojrzenia na OEE w Twojej organizacji od strony praktycznej. I uwierz mi, warto się nad tym zastanowić gdyż nawet czasem wiodące firmy OEM nie zawsze prawidłowo stosują (rozumieją?) ten wskaźnik. Zawsze kwestionuj stan obecny!

CZYM JEST OEE ?

Jakiś czas temu miałem przyjemność brać udział w audycie prowadzonym przez jednego z wiodących producentów przemysłu motoryzacyjnego. Jako, że jednym z punktów audytu był audyt procesu, zeszliśmy na linię produkcyjną i zgodnie z życzeniem audytora skoncentrowaliśmy się na linii montażu końcowego. Montaż prowadzony był ręcznie w trybie 3 zmianowym.

Po przeprowadzeniu pomiarów i powrocie do sali gdzie odbywały się nasze rozmowy, audytor podsumował, że zmierzone przez niego OEE jest zbyt niskie i powinniśmy nad nim popracować.

Oczywiście doskonalenie jest zawsze niezbędne.. jednak przecież nie mogliśmy mierzyć OEE, gdyż pomiar dokonywany był na linii montażu manualnego. Jednak… w dokumentacji audytora było określone OEE, i że ma być na poziomie 85%, a nasze aktualne „OEE” dla niego jest zbyt niskie. No ale… my nie mierzyliśmy OEE..

Często jest tak, że dla audytora nie ma znaczenia co wpisze w tabelkę, ważne, że ma się tam znaleźć jakaś wartość. To co tam wpiszesz musi być ważne dla Ciebie i Ty musisz rozumieć, co się kryje za wpisanymi liczbami. Chciałbym byś zwrócił uwagę jak OEE traktowane jest w Twojej firmie. Wskaźnik ten służy wyłącznie do mierzenia efektywności wyposażenia czyli maszyn, a nie pomiaru czynności manualnych. Do pomiary efektywności pracowników, używamy innych wskaźników.

Tylko zasygnalizuję Ci przykładowy wskaźnik do pomiaru efektywności procesu opartego na pracy manualnej.

Jednym ze wskaźników, który ja rekomenduję, jest wskaźnik PPH (Parts Per Hour), ale uwzględniający nie samą liczbę godzin w trakcie zmiany, ale liczbę godzin uwzględniającą liczbę pracowników, którzy zaangażowani są w dany proces. Sam wskaźnik PPH też jest ciekawy i wymaga dokładniejszego opisu choćby z tego powodu, że powinien bazować na FTE, czyli Full Time Equivalent (temat na osobny artykuł)

Wracając do OEE.

Sytuacja jest prosta, gdy w procesie występuje tylko maszyna lub tylko człowiek, ale często jednak bywa tak, że w jednej operacji występuje jednocześnie i maszyna i człowiek. Wtedy powstaje pytanie, czy na pewno jesteś w stanie dokonać pomiaru pracy samej maszyny. Jeżeli nie masz takiej 100% pewności nie mierz OEE!

Jest to ważne, nie dla samego pomiaru, ale na późniejszym etapie, czyli przy próbie zrozumienia problemu i dla prawidłowego zastosowania procesu rozwiązywania problemów. Po prostu koncentrowanie się na koncepcji OEE, gdy faktycznie pomiar dotyczy procesów manualnych doprowadzi Cię do błędnych wniosków, a co się z tym wiąże, do braku możliwości poprawy wskaźnika.

Zatem nie w samym wyniku pomiaru tkwi problem, ale w jego zrozumieniu oraz interpretacji, dojściu do przyczyny źródłowej oraz właściwych akcjach korygujących, których celem jest poprawa wskaźnika. Bez tego zrozumienia, może się okazać, że Twoja organizacja wkłada bardzo wiele wysiłku, który nie przynosi efektów.

Jeżeli problemy ze zbyt niskim OEE powtarzają się w Twojej firmie, to znaczy, że nie podchodzisz do rozwiązania problemu prawidłowo. Gdzieś tkwi błąd. Albo w systemie pomiaru, albo w definicji, albo w źle zdefiniowanej przyczynie źródłowej, lub też niewłaściwych działaniach korygujących.

Pamiętaj, że OEE nie jest celem samym w sobie! Wskaźnik ten pokaże Ci, w którym miejscu drogi do celu znajduje się Twoja organizacja (wyposażenie), ale to dopiero początek. Prawdziwą skuteczność pokaże dopiero wtedy, gdy aktualny wynik OEE będziesz w stanie poprawić, a to osiągniesz tylko wtedy gdy będziesz umiał prawidłowo zastosować A3 Problem Solving.

GDYBYŚ MIAŁ ZAPAMIĘTAĆ TYLKO JEDNO ZDANIE

OEE jest wskaźnikiem stosowanym w procesach automatycznych (nie manualnych) i dzięki niemu dowiesz się na jakim poziomie jest Całkowita Efektywność Twojego Wyposażenia. Ta wiedza jest podstawą do dalszego doskonalenia. Nie ma zatem znaczenia z jakiego poziomu zaczynasz, ważne abyś pracował nad jego poprawą.

OEE I JEGO ZAWARTOŚĆ

To co jest wspólne we wszystkich podejściach (różne podejścia do obliczania wskaźnika omówię w kolejnym artykule) to elementy składowe pierwszego poziomu, czyli:

W kolejnym artykule opowiem Ci o różnych podejściach, czy też sposobach obliczania OEE oraz o powiązaniu OEE z UTILIZATION i dlaczego nie powinniśmy mylić tych dwóch pojęć.
Ciekawostka. Zwykle, przy omawianiu OEE posługujemy się określeniem Dostępność, Wydajność, Jakość, ale tak naprawdę chodzi o Współczynnik Dostępności, Współczynnik Wydajności oraz Współczynnik Jakości. Wynika to z tego, że każdą z tych składowych obliczamy poprzez działanie matematyczne, nie jako prostą daną. W sytuacjach codziennych nie musimy być aż tak dokładni w nazewnictwie.

Gdybyś miał pytania, zapraszam do kontaktu mailowego: jacek@kanban.pl

Autor: JACEK KUKIZ www.kanban.pl

Już jutro kolejna część artykułu.