Jedną z podstawowych koncepcji Przemysłu 4.0 jest zrównoważona produkcja, zgodnie z którą coraz wyższe wskaźniki efektywności muszą iść w parze z ochroną środowiska. Transformacja cyfrowa pozwala ograniczyć negatywny wpływ produkcji na otoczenie na kilka sposobów. Wykorzystywanie dedykowanego oprogramowania do zarządzania nowoczesną fabryką stanowi skuteczną metodę umożliwiającą zmniejszenie śladu węglowego przypadającego na wyprodukowaną jednostkę. Dlaczego ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jest tak ważne? I jak dokładnie informatyczne systemy zarządzania wspierają eliminację śladu węglowego w produkcji?
Dlaczego należy eliminować ślad węglowy w produkcji?
Ślad węglowy jest wyrażany jako ekwiwalent dwutlenku węgla na jednostkę funkcjonalną produktu. Wysoki ślad węglowy oznacza wysoką emisję gazów cieplarnianych, która przyczynia się do pogorszenia stanu środowiska i zmian klimatycznych.
Rynek oraz instytucje międzynarodowe wymuszają na przedsiębiorstwach wyliczanie śladu węglowego i dążenie do jego zmniejszania. Celem klimatycznym UE jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55% w 2030 r. w porównaniu do 1990 r. (obecny poziom emisji jest niższy o 30% od stanu z 1990 r.). W 2021 r. w UE emisja gazów cieplarnianych wzrosła o 4,8% w porównaniu z ich poziomem z 2020 r. W sektorze przemysłowym zanotowano wzrost o 4,6% w 2021 r. w porównaniu z rokiem poprzednim. Branża przemysłowa jest więc na dobrej drodze do osiągnięcia celu klimatycznego do 2030 r. Dalej jednak borykamy się z problemem pochłanialności dwutlenku węgla z atmosfery – jest ona obecnie niższa o 30% w porównaniu z 1990 r. Przyczyn tego stanu rzeczy upatruje się w zwiększonym zapotrzebowaniu na drewno, większej liczbie lasów o wysokim stadium dojrzałości oraz wzroście liczby katastrof naturalnych.
Czas, materia i energia, czyli środowiskowe aspekty Przemysłu 4.0
Jednym z założeń Przemysłu 4.0 jest dążenie do gospodarki cyrkulacyjnej, czyli tworzenie systemów generujących zerową lub minimalną ilość odpadów. Informatyczne systemy zarządzania wykorzystujące nowoczesne technologie pozwalają na pobieranie, gromadzenie i analizowanie danych, dzięki czemu możliwe jest określenie jakości i ilości zasobów potrzebnych do wytworzenia danego produktu (zarówno surowców, jak i energii). W Przemyśle 4.0 istotnym aspektem środowiskowym jest więc zmniejszenie ilości czasu, zasobów oraz energii niezbędnej do wyprodukowania danej jednostki.
Eliminacja śladu węglowego – co to oznacza w praktyce?
Produkcja zostawia ślad węglowy na każdym etapie – nie dotyczy to tylko procesów, mających miejsce już na hali, ale także w momencie wydobywania surowców, dostarczania ich do producenta, realizacji procesów produkcyjnych czy magazynowania. Na każdym z tych etapów należy robić wszystko, co możliwe, aby zminimalizować ślad węglowy. W praktyce należy zadbać o maksymalną produktywność fabryki, czyli:
- rozsądnie planować produkcję,
- na bieżąco wykorzystywać dostępne zasoby,
- przechowywać zapasy tak krótko, jak to możliwe,
- minimalizować ilość odpadów,
- maksymalizować efektywny czas pracy maszyn,
- wytwarzać wysokiej jakości produkty,
- prowadzić dokumentację cyfrową zamiast papierowej.
Jak informatyczne systemy zarządzania pozwalają eliminować ślad węglowy?
Dzięki nowoczesnym technologiom zakłady przemysłowe gromadzą dane potwierdzające, że digitalizacja, automatyzacja i robotyzacja wpływają na zmniejszenie śladu węglowego fabryki. W jaki sposób systemy informatyczne wspierają te działania?
Optymalizacja procesów
Dane o produkcji pobierane z maszyn umożliwiają analizę przestojów lub najczęstszych defektów na wykresie Pareto. Wnioski uzyskane na podstawie tych analiz pozwalają następnie wyeliminować przyczyny zdarzeń powodujących problemy z utrzymaniem płynności procesów. Optymalizacja działań pod kątem wydajności i jakości to sposób na szybszą, wydajniejszą i sprawniejszą produkcję. Efektywne wykorzystanie zasobów w postaci surowców czy maszyn przekłada się na zmniejszenie śladu węglowego przypadającego na wyprodukowaną jednostkę.
Lepsze zarządzanie zasobami
Wysoka kontrola produkcji w czasie rzeczywistym, nadzorowanie jakości oraz gwarancja powtarzalności procesów przekłada się na zminimalizowanie ilości generowanych odpadów. Zebrane dane pozwalają określić przyczynę powszechnych usterek i złomu. Świadome gospodarowanie i magazynowanie zasobów eliminuje konieczność zbędnych transportów.
Wyższa jakość to dłuższa żywotność
Nadzorowanie jakości produkcji na etapie realizacji procesów pozwala uniknąć ich zbędnego powtarzania – dzięki reakcji na odchylenia w produkcji ilość reworków zostaje zmniejszona. Listy kontrolne i jakościowe dają pewność, że linię produkcyjną opuszcza pełnowartościowy produkt. Wysoka jakość przekłada się również na dłuższą żywotność gotowych produktów, które mogą być następnie dłużej eksploatowane.
Transformacja cyfrowa – produkcja bez papieru
Wybór cyfrowej dokumentacji eliminuje ślad węglowy związany z produkcją i wykorzystaniem papieru. Elektroniczne archiwa, podpisy i korespondencja zastępują stosowane do tej pory papierowe akta. Zakład eliminuje w ten sposób koszty związane z zakupem papieru, jego przechowywaniem oraz utylizacją.
Jakie systemy wykorzystać do zmniejszenia śladu węglowego fabryki?
Zarządzanie produkcją poprzez systemy informatyczne to jeden ze skutecznych sposobów na zmniejszenie śladu węglowego przedsiębiorstwa. Najlepszym rozwiązaniem jest możliwość personalizacji oraz integracji systemów, ponieważ pozwala to zmaksymalizować efekt eliminacji śladu węglowego. Takie kompleksowe rozwiązanie oferuje ANT – gotowe do integracji systemy tworzone przez dostawców zaawansowanego oprogramowania do zarządzania fabryką gwarantują sprawniejszy przepływ informacji i umożliwiają zarządzanie zakładem przemysłowym w sposób ograniczający ślad węglowy.
APS – precyzyjne planowanie produkcji
APS (Advanced Planning and Scheduling System) pozwala lepiej zarządzać dostępnymi zasobami, a także błyskawicznie reagować na zmiany w produkcji i przeplanowywać procesy, dopasowując je do bieżących możliwości zakładu. Efektem tego jest zwiększenie produktywnego czasy pracy maszyn i zminimalizowanie ilości oraz czasu przestojów.
MES – sprawna realizacja produkcji
MES (Manufacturing Execution System) pozwala zużywać mniejsze ilości materiału, lepiej wykorzystywać zasoby w procesie produkcyjnym, a także szybko lokalizować oraz eliminować błędy i defekty. W efekcie zakład ogranicza ilość odpadów, osiąga lepsza jakość produktów oraz eliminuje konieczność powtarzania procesów z powodu błędów.
WMS – rozsądne magazynowanie zasobów
WMS (Warehouse Management System) pozwala zredukować ilość przestrzeni wykorzystywanej do magazynowania zapasów i energii koniecznej do utrzymania właściwej temperatury w trakcie ich magazynowania, a także zoptymalizować procesy logistyczne poprzez wyeliminowanie zbędnych przesunięć materiałów i produktów. Efektem jest znaczna oszczędność energii i zasobów.
EMS – zarządzanie energią i mediami
EMS (Energy Management System) pozwala mierzyć, monitorować i porównywać w czasie zużycie mediów. Dzięki temu możliwe jest wykrywanie wycieków i marnotrawstwa mediów, rozliczanie ich zużycia na lokalizację, dział czy linie, czy też obliczanie rzeczywistego zużycia niezbędnego do wytworzenia produktu. Efektem jest oszczędność energii i mediów poprzez szybkie wykrywanie i eliminację usterek, a także zwiększona świadomość kosztów energii przypadającej na jednostkę produktu.
CMMS – kontrola stanu technicznego maszyn i urządzeń
CMMS (Computerized Maintenance Management System) pozwala utrzymywać park maszynowy w dobrym stanie technicznym, zwiększać bezawaryjny czas pracy maszyn, a także zapobiegać awariom i podejmować szybką reakcję w przypadku ich wystąpienia. Wysoki bezawaryjny czas pracy maszyn przekłada się na produktywne wykorzystanie energii pobieranej przez urządzenia, a ich odpowiednie serwisowanie wpływa na bardziej zrównoważoną emisję dwutlenku węgla.
Dlaczego warto tworzyć przedsiębiorstwo odpowiedzialne za środowisko?
Wykorzystywanie rozwiązań chmurowych w celu zmniejszenia śladu węglowego zakładu przemysłowego ma realny wpływ na poprawę stanu środowiska. Nowoczesne systemy informatyczne przeznaczone do zarządzania fabryką umożliwiają tworzenie modeli gazów cieplarnianych i ustalanie limitów związanych z ich emisją. Kontrola oraz przewidywanie tej emisji w zakładzie pozwalają także szybko reagować na zmiany popytu rynkowego, co wpływa pozytywnie na tworzenie wizerunku nowoczesnej, proekologicznej firmy odpowiedzialnej za stan środowiska.
Wykorzystywanie zdigitalizowanych rozwiązań to sposób na prowadzenie odpowiedzialnego przedsiębiorstwa. Jednocześnie usprawniona komunikacja odbywająca się w chmurze pozwala przyspieszyć operacje, prowadząc do zwiększenia zysków poprzez lepszą wydajność i jakość działań. Realizacja procesów produkcyjnych zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju i zmniejszanie śladu węglowego fabryki ma więc niebagatelny wpływ na budowanie konkurencyjnej pozycji na rynku.
Więcej informacji: www.antsolutions.eu
ANT sp. z o.o.
Al. Pokoju 18
31-564 Kraków
Tel. 12 296 50 40
email: kontakt@antsolutions.eu
strona: www.antsolutions.eu